Greek Albanian Arabic Bulgarian Chinese (Simplified) Dutch English French German Italian Polish Portuguese Romanian Russian Serbian Spanish

ΟΞΕΙΑ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑ

Γαστρεντερολογικές παθήσεις

 



Είναι η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς αποφύσεως.  Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα μικρό τυφλό εντερικό άκρο που βρίσκεται  στην περιοχή του τυφλού συνήθως στο δεξιό λαγόνιο βόθρο (δεξιά χαμηλά στην κοιλιά).

Η οξεία φλεγμονή μπορεί να οφείλεται σε μηχανικούς παράγοντες (απόφραξη του αυλού της συνήθως από κοπρόλιθο) σε λοιμώδεις  σε διαιτητικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό όλων των προαναφερθέντων.    Έτσι έχουμε τη διάταση του αυλού της και στη συνέχεια, η διαταραχή της αιμάτωσής της σε συνδυασμό με την είσοδο διαφόρων μικροοργανισμών στο τοίχωμά της, οδηγεί στην φλεγμονή, νέκρωση και πιθανά στη ρήξη της.
Η ρήξη της σκωληκοειδούς αποφύσεως είναι η πιο συχνή αιτία τοπικής ή γενικευμένης περιτονίτιδας. Η ρήξη της μπορεί να συμβεί κυρίως στην πολύ μικρή ηλικία ακόμη και μέσα σε 24 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων στο 10% των ασθενών και μετά από 48 ώρες στο 50 % των ασθενών.

Αφορά όλες της ηλικίες αλλά είναι πιο σπάνια στα νεογνά και στη γεροντική ηλικία. Κάτω των 2 ετών το ποσοστό είναι κάτω του 3% μεταξύ 2 και 4 ετών το ποσοστό της είναι γύρω στο 6% ενώ πιο συχνά παρουσιάζεται στην ηλικία των 10 με 12 ετών και στην εφηβεία. Είναι λίγο πιο συχνή στα αγόρια και εμφανίζεται ελαφρώς πιο συχνά την  άνοιξη και το φθινόπωρο.

Συμπτωματολογία

Τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι διάφορα ανάλογα με τη θέση της, το στάδιο, την ηλικία ακόμη και το σωματότυπο του παιδιού. Τα πιο πολλά παχουλά παιδιά δίνουν την εντύπωση ότι ανέχονται καλύτερα τον πόνο. Τα παιδιά με ηλικία κάτω των 3 ετών δεν μπορούν να περιγράψουν και να εντοπίσουν τον πόνο. Το στάδιο, (φλεγμονή, εμπύημα, ρήξη-περιτονίτιδα) αλλά και η θέση που έχει η σκωληκοειδή απόφυση σε σχέση με  άλλα όργανα της κοιλίας είναι δυνατόν να δώσει διαφορετική συμπτωματολογία και με άλλη ένταση.

Η τυπική συμπτωματολογία σε μια οξεία σκωληκοειδίτιδα χωρίς ρήξη με τυπική θέση και για ηλικία μεγαλύτερη των 8 ετών όπου τα συμπτώματα ομοιάζουν με αυτά των ενηλίκων είναι:

  • το άλγος
  • οι έμετοι
  • ο πυρετός
  • Αρχικά το άλγος είναι περιομφαλικό ενώ αργότερα  (σε λίγες ώρες) εντοπίζεται χαμηλά δεξιά. Φυσικά όπως είπαμε πιο πάνω, ανάλογα με τη θέση της σκωληκοειδούς αποφύσεως το άλγος μπορεί να εντοπίζεται επίσης υπερηβικά, υπερομφάλια, στο δεξιό υποχόνδριο (δεξιά ψηλά στην κοιλιά), και στο αριστερό λαγόνιο (αριστερά χαμηλά στην κοιλιά). Συνήθως είναι συνεχόμενο αλλά όχι πάντα, περίπου στο 20% των ασθενών μπορεί να είναι διαλείπων.

    Οι έμετοι είναι συνήθεις αλλά γενικά λιγότεροι σε συχνότητα σε σχέση για παράδειγμα με μια γαστρεντερίτιδα και με έναρξη σχεδόν ταυτόχρονη με το άλγος.

    Ο πυρετός ως αποτέλεσμα της φλεγμονής έπεται του άλγους και των εμέτων και επιδυνώνεται με την εξέλιξη της φλεγμονής. Είναι δυνατόν όμως και να απουσιάζει. τα βρέφη μπορεί να παρουσιάσουν και υποθαρμία. το κλάμα και η έντονη ανησυχία καθώς και η όψη του παιδιού πρέπει να εκτιμώνται προσεκτικά σε ηλικίες κάτω των 3 ετών. Άλλο ένα σύμπτωμα είναι η διάρροια η οποία παρατηρείται κυρίως καθυστερημένα (σε προχωρημένη φλεγμονή της σκωληκοειδούς αποφύσεως) αλλά μπορεί να παρουσιαστεί και νωρίτερα κυρίως σε σχέση με την πυελική θέση της σκωληκοειδούς αποφύσεως.

    Η βάδιση μπορεί να μας δώσει μια ένδειξη αφού το παιδί πονάει εντονότερα κατά τη βάδιση και έχει την τάση να είναι ξαπλωμένο στο πλάι με μαζεμένα τα πόδια.

    Η περιτονίτιδα στην βρεφική και νηπιακή ηλικία είναι συνήθως διάχυτη και μπορεί να δώσει υψηλό πυρετό έντονη ευαισθησία της κοιλίας ωχρότητα του προσώπου και περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

    Διάγνωση

    Η διάγνωσή της είναι σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολη και στη νηπιακή και βρεφική ηλικία πολύ δύσκολη έως προβληματική. Πρέπει να βασίζεται στο ιστορικό του ασθενούς στην κλινική εξέταση  και στις παρακλινικές εξετάσεις οι οποίες μπορεί να είναι:

    1. Εργαστηριακές
      -Γενική αίματος (αύξηση ή όχι των Λευκών, αύξηση
      πολυμορφοπυρηνικού τύπου)
      -CRP (αύξηση ή όχι)
      -ΤΚΕ (αύξηση ή όχι)
    2. Απεικονιστικές
      -α/α κοιλίας (ανταλγική σκολίωση, διάταση
      τυφλού-λεπτού εντέρου, υδραερικά επίπεδα, εξάλειψη παρυφής του δεξιού ψοΐτου  μυός, παρουσία ακτινοσκιερού κοπρόλιθου)
      -Υπερηχογράφημα σκωληκοειδούς-κοιλίας (εύρος σκωληκοειδούς  >0.6 cm με στοιχεία φλεγμονής, ανεύρεση αποστήματος κοιλίας, αποκλεισμός άλλον παθολογικών καταστάσεων όπως ο εγκολεασμός)

    Όλες αυτές οι εξετάσεις μαζί με την κλινική εξέταση και τη λήψη ενός πολύ καλού ιστορικού βοηθούν για την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης της υγείας του παιδιού και μπορούν να θέσουν τη διάγνωση. Πολλές φορές όμως η διάγνωση μπορεί να μην είναι ξεκάθαρη και πρέπει τότε πάντα το παιδί να τίθεται σε συχνή και στενή παρακολούθηση και να μην εφησυχάζουν επί αμφιβολιών γιατρός και γονείς.    Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στα πολύ μικρά παιδιά γιατί η διάγνωση είναι αρκετά δύσκολη αλλά και η εξέλιξη μιας οξείας σκωληκοειδίτιδας σε ηλικίες κάτω των 3-4 ετών είναι ταχύτατη.

    Υπάρχουν πληθώρα άλλων καταστάσεων που μπορεί να μιμηθούν την οξεία σκωληκοειδίτιδα και θα πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν.

    Αυτές είναι:




    • Μεσεντέριος αδενίτιδα

    • Γαστρεντερίτιδα

    • Δυσκοιλιότητα

    • Παθήσεις ουροποιητικού (λίθος, ουρολοίμωξη,
      υδρονέφρωση, επίσχεση ούρων)

    • Εγκολεασμός (κάτω των 4 ετών)

    • Πνευμονία (δεξιάς βάσης)

    • Συστροφή όρχι

    • Συστροφή ωοθήκης

    • Συστροφή επιπλοϊκής απόφυσης (συνήθως στα
      παχύτερα άτομα)

    • Περιεσφιγμένη βουβωνοκήλη

    • Εντερική απόφραξη

    • Αναφυλακτική πορφύρα

    • Παγκρεατίτιδα

    • Χολοκυστίτιδα

    • Ηπατίτιδα

    • Διαβητική κετοξέωση

    • Αιματομητρόκολπο (ατρησία παρθενικού υμένα ή
      κόλπου)

    • Ιλαρά (πρόδρομα συμπτώματα)

    • Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου

    • Όγκοι κοιλίας

    • Δρεπανοκυτταρική αναιμία

    Να πούμε ότι επί αμφιβολιών είναι προτιμότερο να αφαιρεθεί μια μη φλεγμαίνουσα σκωληκοειδή απόφυση παρά να μας ξεφύγει μια οξεία σκωληκοειδίτιδα και να πρέπει να αντιμετωπίσουμε βαριές επιπλοκές και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμη και θάνατο. Μετά τη διάγνωση το παιδί θα πρέπει να λαμβάνει ενδοφλέβια υγρά και αντιβίωση και μέσα σε λίγες ώρες και ανάλογα της βαρύτητας να οδηγείται στο χειρουργείο. Από τη διεθνή βιβλιογραφία σε ποσοστό 10-20% των σκωληκοειδεκτομών η σκωληκοειδής απόφυση είναι φυσιολογική.

    Θεραπεία

    Η θεραπεία λοιπόν είναι χειρουργική και διενεργείται τομή Lanz ή McBurney  ή δεξιά παράμεση ανάλογα με την ηλικία και την βαρύτητα της κατάστασης.

    Τα ευρήματα της σκωληκοειδούς μπορεί να είναι:

    -φλεγμονώδης οξεία σκωληκοειδίτιδα

    -εμπύημα σκωληκοειδούς

    -γαγγραινώδης – ρήξη σκωληκοειδούς με τοπική περιτονίτιδα

    -ρήξη με γενικευμένη περιτονίτιδα

    -Σκωληκοειδικό πλαστρόν  (καθυστερημένη αντιμετώπιση με περιχαράκωση της βλάβης από διπλανά όργανα)

    Η νοσηλεία εξαρτάται από τη βαρύτητα της κατάστασης και μπορεί να έχει διάρκεια από 2 έως 10 ημέρες με συνήθη τις 2-4 ημέρες. Η σίτιση μπορεί να ξεκινήσει σταδιακά από την επόμενη ημέρα ή ανάλογα με την κινητοποίηση του εντέρου.

    Μετεγχειρητικές επιπλοκές έχουμε σε ποσοστό 5% επί συνόλου σκωληκοειδεκτομών και είναι η διαπύηση του τραύματος, ενδοκοιλιακό απόστημα, σπάνια ρήξη του κολοβώματος-εντέρου /αιμορραγία, συμφυτικός ή άλλος ειλεός. Είναι σπάνιες σε μια απλή οξεία σκωληκοειδίτιδα αλλά αυξάνεται η πιθανότητά τους σε περίπτωση περιτονίτιδας ή εργώδους αφαίρεσή της. Απώτερη επιπλοκή αφορά τον συμφυτικό ειλεό που μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε και σε οποιονδήποτε έχει υποστεί λαπαροτομή.

     

    Γιώργος Μαναϊλόγλου

    Χειρουργός Παίδων

    Φιλοξενία ιστοσελίδας Angellight web services

    Web Analytics